เดอะซิมส์ 4 เป็นเกมจำลองชีวิตคล้ายกับภาคก่อนหน้า ผู้เล่นสร้างตัวละครซิมและสำรวจบุคลิกภาพต่าง ๆ ที่จะเปลี่ยนแปลงการดำเนินเรื่องของเกม ซิมสร้างทำงานหลายอย่างพร้อมกันได้ (multitasking) เช่น เดินขณะทำงานอีกอย่างหนึ่ง อารมณ์ของซิมก็เปลี่ยนแปลงรูปแบบการเล่น เช่น ซิมคนหนึ่งสามารถทำงานหนึ่ง ๆ ได้ขณะโกรธหรือตื่นเต้นอย่างสุดโต่ง[6][7][8]

คล้าย ๆ กับเกมซิมส์เกมก่อนหน้า มีกิจกรรมท้าทายที่ผู้เล่นสร้างขึ้นเองได้มากมาย หนึ่งในกิจกรรมที่พบได้บ่อยที่สุดคือ Legacy Challenge ซึ่งผู้เล่นควบคุมซิมคนเดียวและทำให้ตระกูลอยู่ได้ยาวนานถึง 10 รุ่น[9] และเดอะซิม 4 ยังเปิดโอกาสให้ผู้เล่นได้สร้างตัวละครหลากหลายเพศ โดยที่ไม่จำกัดว่าเป็นชายหรือหญิง

Create A Sim

หนึ่งในการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ใน Create A Sim หรือโหมดสร้างซิม คือการเลิกใช้แถบเลื่อนและแทนด้วยการลากและดึงเมาส์ ผู้เล่นสามารถจัดการกับใบหน้าซิมโดยตรงได้ด้วยการคลิกและลากเมาส์ ผู้เล่นสามารถจัดการกับส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น หน้าท้อง หน้าอก ขา แขน และเท้า เหล่านี้เป็นคุณสมบัติใหม่ที่ไม่เคยพบในเกมซิมส์ก่อนหน้าที่ทำได้แค่ปรับความแข็งแรงและความอ้วนของร่างกาย แต่ในเกมเดอะซิมส์ 4 นี้ก็สามารถปรับระดับความแข็งแรงและความอ้วนของร่างกายได้เช่นเดิม

เกมภาคหลักมีทรงผมให้เลือกมากกว่า 40 ทรงผมสำหรับทั้งผู้หญิงและผู้ชาย

การเลือกรูปแบบของซิมที่มีมาให้แล้วสามารถเลือกได้ตั้งแต่รูปร่างของร่างกายไปจนถึงชาติพันธุ์

ซิมมีช่วงชีวิต 7 ขั้น ได้แก่ วัยทารก วัยคลาน วัยเด็ก วัยรุ่น วัยหนุ่มสาว วัยผู้ใหญ่ และผู้สูงอายุ แต่ขั้นวัยทารกจะเล่นได้เมื่อซิมเกิดใหม่เท่านั้น ไม่สามารถเลือกวัยนี้ใน Create A Sim ได้

ลักษณะนิสัย (trait) กลับมาอีกครั้ง ซิมแต่ละคนสามารถมีลักษณะนิสัยได้ 3 อย่าง และความปรารถนา (aspiration) หนึ่งอย่าง จะมีลักษณะนิสัยที่ซ่อนอยู่ของมันเอง

เมื่อเทียบกับเกมซิมส์ก่อนหน้าซึ่งมีเครื่องแต่งกายสำหรับใส่ทุกวัน ชุดทางการ ชุดนอน ชุดกีฬา ชุดสังสรรค์ และชุดว่ายน้ำ จะจำกัดให้มีทางเลือกเฉพาะประเภทเครื่องแต่งกายเท่านั้น แต่ในภาคนี้ เครื่องแต่งกายทุกชุดสามารถเป็นชุดใดก็ได้ ผู้เล่นสามารถมีเครื่องแต่งกายได้ประเภทละ 5 ชุด

โหมดซื้อ/สร้าง

ในเดอะซิมส์ 4 โหมดซื้อและสร้างถูกรวมอยู่ด้วยกัน และถือว่าเป็นหนึ่งคุณสมบัติของเกม

เกมปรากฏระบบสร้างและซื้อ (build-and-buy system) ทั้งในย่านที่อยู่อาศัยและการปรับภูมิประเทศ สิ่งของในโหมดซื้อบางอย่างจะถูกล็อก และปลดล็อกได้เมื่อถึงระดับอาชีพที่กำหนด

อาคารและห้องต่าง ๆ สามารถเคลื่อนย้ายได้ภายในพื้นที่ กำแพงสามารถปรับความสูงได้ มีระบบการค้นหาสิ่งของในโหมดซื้อและสร้างด้วย

เดอะแกลเลอรี

เดอะซิมส์ 4 มีคุณสมบัติสังคมต่าง ๆ เช่น การนำเข้าซิมและบ้านที่ผู้เล่นอื่น ๆ สร้างไว้จากเดอะแกลเลอรีเข้ามาในเกมของผู้เล่น ซึ่งจะส่งผลต่อโลกรอบ ๆ ซิมของผู้เล่น ผู้เล่นอาจเผยแพร่สิ่งที่ผู้เล่นสร้างลงในเดอะแกลเลอรี เพื่อให้ผู้เล่นอื่น ๆ ดาวน์โหลดไว้ไว้ในเกมของตนได้เช่นกัน

โลกของซิม

เดอะซิมส์ 4 ภาคหลักมีโลก (World) ของซิม 2 แห่ง ได้แก่ วิลโลว์ครีก (Willow Creek) และโอเอซิสสปริงส์ (Oasis Springs) ทั้งสองแห่งมีที่อยู่อาศัย 5 แห่ง หลังจากมีอัปเดต โลกแห่งใหม่ชื่อ นิวเครสต์ (Newcrest) ออกให้ดาวน์โหลด มีที่อยู่อาศัย 15 แห่ง